به گزارش «فرهیختگان»، عبدالرضا فرجی‌راد، سفیر اسبق ایران در نروژ پیرامون اتفاقات اخیر در شورای امنیت و عدم همراهی کشور‌ها ازجمله اروپا و روسیه و چین با آمریکا درباره بازگشت تحریمها علیه کشورمان نکاتی را مطرح کرد که مشروح این مصاحبه در ادامه آمده است.
با توجه به اینکه تا چند هفته آتی، رئیس دور‌ه‌ای شورای امنیت به کشور نیجر می‌رسد، به‌نظر شما این کشور چقدر با نظر رئیس فعلی آن یعنی اندونزی همسو است و چرا اروپایی‌‌ها همچنان از موضع ایران، چین و روسیه حمایت می‌کنند؟
اندونزی روابط و شناخت خوبی نسبت به جمهوری اسلامی دارد و وزیر خارجه این کشور نیز به ایران علاقه‌مند است، ازاین‌رو طبیعی است که وزارت خارجه و دستگاه دیپلماسی آن کشور به سفیر خود دستور دهد که در این موقعیت حساس چگونه اقدام و رفتار کند؛ لذا موضع سفیر اندونزی همان موضع دولت این کشور است و اقدامات خود را در همین چارچوب انجام داده و به‌صورت مستقل مقررات و قانون را رعایت کرده است.
نیجر یک کشور ضعیف و تحت نفوذ عربستان است
اما کشور نیجر یک کشور ضعیف در آفریقاست و سفیر آن رئیس دور‌ه‌ای شورای امنیت خواهد شد، البته ما امیدوار هستیم که آنها نیز مانند سفیر اندونزی برخورد کنند، اما واقعیتی که وجود دارد این است که نیجر یک کشور ضعیف است و عرب‌‌ها همچون عربستان و امارات در آنجا نفوذ دارند.
البته ما امیدواریم که این نوع نفوذ و حضور‌‌ها باعث نشود آنها حق را ناحق کنند، هرچند اگر این کار را نیز انجام دهند خودشان لطمه می‌بینند، چراکه قبلا اندونزی و اعضای شورای امنیت رای قاطع خود را اعلام کرده‌اند؛ بنابراین اگر اتفاق دیگری روی دهد نشان‌دهنده ضعف سفیر نیجر است که برخلاف مقررات بین‌المللی رفتار کرده است.
اما درباره بخش دوم سوال که چرا اروپایی‌‌ها از ایران و مواضع کشور‌های همسو حمایت کردند باید گفت که برجام یک دستاورد بین‌المللی است که این دستاورد به صلح جهانی کمک کرده و می‌کند.
مسائل خاورمیانه شدیدا روی اروپا تاثیر می‌گذارد
ما شاهدیم اروپا در گرفتاری‌‌های مختلفی قرار دارد و مسائل خاورمیانه شدیدا روی آنها تاثیر می‌گذارد و از سوی دیگر مسائل عراق، لیبی، سوریه و حتی مسائل ترکیه، بحران‌‌های مدیترانه، مساله رژیم‌صهیونیستی و فلسطین بر اروپا اثرگذار است.
از سوی دیگر با توجه به بحران کرونا که مشکلات زیادی را از لحاظ اقتصادی برای اروپا به وجود آورده، مسائل خاورمیانه نیز موجب ناامنی در این قاره شده است، بنابراین مساله برجام یک ویژگی داشت که منجر به صلح جهانی شد و تفاهماتی را به وجود آورد اما آمریکا در سال‌های اخیر تلاش کرده این تفاهم را از بین ببرد.
ممکن است این اقدام به نفع ترامپ در انتخابات باشد، اما قطعا ازبین‌بردن برجام به ضرر امنیت اروپا خواهد بود و اروپایی‌‌ها نیز زیر بار چیزی که به امنیت آنها ضربه بزند، نمی‌روند.
اگر اروپا با آمریکا متحد است به‌خاطر امنیت در مقابل روسیه است، بنابراین اگر قرار باشد با نقض معاهد‌ه‌ای امنیت آنها به خطر بیفتد حتی از سوی کشوری که متحد آنهاست، قطعا در مقابلش می‌ایستند.
امنیت اروپا چگونه با نقض برجام به خطر می‌افتد که حاضر شدند به‌خاطر آن در مقابل تصمیم آمریکا بایستند؟
برداشت اروپا این بوده است که اگر برنامه هسته‌ای ایران رشد کرده و توسعه داده شود باعث ایجاد رقابت در منطقه خاورمیانه همچون کشور‌های عربی عربستان و امارات خواهد شد و همه آنها می‌خواهند اتمی شوند، بنابراین این نکته ریسکی برای اروپا محسوب می‌شود.
بحران مدیترانه فرانسه و ترکیه را در معرض جنگ دریایی قرار داده است
اروپا نمی‌خواهد چنین اتفاقی رخ دهد، چراکه این قاره در همسایگی خاورمیانه قرار دارد و خود آنها نیز همین حالا مشکلات بسیاری دارند، کمااینکه در مدیترانه مسائل ژئوپلیتیکی پررنگ‌تر شده و بحرانی نیز در آنجا شکل گرفته، طوری‌که این بحران، فرانسه و ترکیه را درمعرض جنگ دریایی قرار داده است.
آنها از سوی دیگر مشاهده می‌کنند که ترامپ در کاخ سفید همانند افراد عاقل و حسابی رفتار نمی‌کند و هیچ حساب و کتابی ندارد لذا نمی‌توانند دنبال فردی راه بیفتند که این‌گونه است و از سوی دیگر این احتمال وجود دارد که ترامپ دو ماه آینده رئیس‌جمهور آمریکا نباشد.
بنابراین اروپا هرگز تمام تخم‌مرغ‌‌های خود را در سبد کسی نمی‌گذارد که ممکن است بازنده باشد، درواقع آنها نمی‌خواهند به ترامپی امتیاز بدهند که روی نتیجه انتخابات او اثر مثبت بگذارد.
دو اتفاقی که در هفته گذشته رخ داد یعنی یکی مساله لغو ادامه تحریم‌‌های تسلیحاتی ایران و دیگری مکانیسم ماشه شکست سیاسی بزرگی برای آمریکا بود که نباید دست‌کم گرفت، به طوری‌که در تاریخ سازمان ملل بی‌سابقه است که بزرگ‌ترین ابرقدرت دنیا دو بار دو مساله را در شورای امنیت مطرح کند و همه کشور‌ها غیر از دومینیکن با آن مخالفت کنند.
یک سوال مهم دیگری که وجود دارد این است که با توجه به اینکه آمریکا ابلاغیه فعال شدن مکانیسم را داده، برخی کارشناسان معتقدند باید برای ابطال نظر آمریکا رای‌گیری صورت گیرد، چراکه درغیر این‌صورت ممکن است به‌صورت اتوماتیک همه ۶ قطعنامه قبلی در پایان شهریور احیا شود؛ نظر شما چیست؟
آمریکا از نظر حقوقی نمی‌تواند این کار را انجام دهد، چراکه آمریکا از برجام خارج شده است البته آمریکا می‌تواند به زور بعد از یک ماه بگوید من خودم مکانیسم ماشه را اعمال می‌کنم که در این صورت هم نمی‌تواند کار خاصی از پیش ببرد، چراکه تحریم دیگری باقی نمانده، درحالی‌که ما حتی نمی‌توانیم نفت بفروشیم و دارو وارد کشور کنیم.
از سویی دیگر آمریکا تا بخواهد کار خاصی انجام دهد انتخابات آمریکا انجام شده است، بنابراین ایالات متحده نسبت به ایران در مخمصه قرار گرفته است و ترامپ چوب این اقدامات خصمانه و نانجیبانه خود را می‌خورد.
اخبار مرتبط:
عبدالرضا فرجی‌راد، سفیر اسبق ایران در نروژ در گفت وگو با «فرهیختگان»: